Financieel meerjarenbeeld

Bij de Voorjaarsbrief 2016 hebben we het Meerjarenbeeld voor de jaren 2017-2020 gepresenteerd. We hebben het meerjarenbeeld geactualiseerd naar aanleiding van aanvullende informatie over de ontwikkeling van de algemene uitkering, enkele correcties en ontwikkelingen bij directies. De ontwikkeling van het meerjarenbeeld is als volgt:

In het actuele meerjarenbeeld is sprake van een plus van € 3,1 miljoen in 2017. Ten opzichte van de stand bij de voorjaarsbrief 2016 betekent dit een nadeel van € 2,0 miljoen. In 2018, 2019 en 2020 verbetert het meerjarenbeeld met respectievelijk € 3,1 miljoen, € 4,9 miljoen en € 6,3 miljoen. De belangrijkste verschillen worden onderstaand toegelicht.

Meicirculaire 2016
Het effect van de meicirculaire 2016 op het meerjarenbeeld is een nadeel van € 2,9 miljoen in 2017, een nadeel van € 0,2 miljoen in 2018, een nadeel van € 0,4 miljoen in 2019 en een voordeel van € 0,1 miljoen in  2020. In 2017 stijgt het accres als gevolg van een stijging van de relevante overheidsuitgaven (bijvoorbeeld door de verhoogde asielinstroom). In het uitwerkingsakkoord Verhoogde Asielinstroom is afgesproken dat een deel van het accres wordt afgezonderd voor een decentralisatie-uitkering aan gemeenten. Per saldo is er sprake van een daling van het accres. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door bezuinigingen bij de rijksoverheid. Daarnaast is de uitkeringsbasis voor 2017 geactualiseerd. Per saldo leiden deze ontwikkelingen in 2017 tot een nadeel van € 2,9 miljoen euro. De ontwikkelingen van de accressen en de actualisatie van de uitkeringsbasis voor de jaren 2018 en verder leiden niet tot grote mutaties.

Dividend Bank Nederlandse Gemeenten (BNG)
De verwachte dividend inkomst van de bank Nederlandse gemeenten (BNG) voor de begroting 2017 wordt bepaald op basis van de werkelijk ontvangen dividend inkomst in 2016. In 2016 is € 337.000 ontvangen. Dit is € 148.000 hoger dan verwacht. Dit voordeel wordt veroorzaakt door een beter resultaat van de BNG. We ramen de dividend opbrengst vanuit de BNG structureel. Het voordeel werkt hierdoor structureel door in het meerjarenbeeld.

Belasting opbrengsten
Bij de voorjaarsbrief 2016 is bij de berekening van de belastingopbrengsten voor de begroting 2017 ten onrechte geen rekening gehouden met de structurele financiële effecten van de nacalculaties van de tarieven 2015 en 2016. De tarieven zijn in totaal 0,56% neerwaarts bijgesteld. Dit levert een financieel nadeel op van € 316.000 in 2017. Daarnaast is de hogere opbrengst van de logiesbelasting verwerkt die ontstaat vanaf 2017 doordat het tarief voor de logiesbelasting iedere drie jaar wordt aangepast aan de gemeentelijke loon- en prijsontwikkelingen. Dit levert een structureel jaarlijks voordeel op van € 50.000. Tenslotte is de hogere opbrengst (en afdracht) bestemd voor het Fonds Ondernemend Groningen verwerkt. Per saldo leveren bovenstaande ontwikkelingen een structureel nadeel op van € 257.000 vanaf 2017, aflopend tot € 241.000 vanaf 2020.

Nominale ontwikkelingen
Een correctie in de berekening van de nominale ontwikkelingen leidt tot een nadeel van € 8.000 in 2018 dat oploopt tot € 162.000 in 2020.

Onjuiste verwerking tekort Stadstoezicht vanuit begroting 2014
Het bij de begroting 2014 toegekende structureel extra beleid voor het tekort bij de directie Stadstoezicht is in het meerjarenbeeld 2014-2017 onjuist verwerkt. Dit leidt vanaf 2018 tot een structureel nadeel van € 620.000.

Septembercirculaire 2016
Dinsdag 20 september 2016  (Prinsjesdag) is de septembercirculaire 2016 gemeentefonds verschenen. De effecten van deze circulaire zitten verwerkt in het meerjarenbeeld 2017-2020. De inkomsten vanuit het gemeentefonds vallen de komende jaren structureel hoger uit dan eerder verwacht op basis van de meicirculaire 2016. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door een hogere accres ontwikkeling die volgt uit de miljoenennota 2017 van het Rijk. In de miljoenennota 2017 heeft het kabinet extra uitgaven opgenomen aan veiligheid, defensie, zorg, onderwijs en armoedebestrijding. Een belangrijk deel van dit pakket werkt ook door in het accres. Daarnaast zijn de laatste inzichten uit de middellange termijn raming van het CPB verwerkt in de Miljoenennota. Deze inzichten leiden tot een hoger meerjarig accres.

Ons beleid is dat we de uitkomsten van de gemeentefondscirculaires volgen en volledig verwerken in de begroting. Het kabinet heeft wel een winstwaarschuwing gegeven bij de presentatie van de miljoenennota 2017. In de komende jaren zal worden nagedacht over wijzigingen in bijvoorbeeld het pensioenstelsel of het zorgstelsel. Dit zal effect kunnen hebben op de algemene uitkering. De uitkomsten hiervan worden verwerkt in komende circulaires.

In de septembercirculaire 2016 zijn de uitkomsten van het verdiepend onderzoek naar het subcluster Volkshuisvesting, Ruimtelijke ordening en Stedelijke vernieuwing (VHROSV) verwerkt. Dit verdiepend onderzoek vond plaats in het kader van het groot onderhoud aan het gemeentefonds. Het rijk heeft besloten nogmaals 33% van de oorspronkelijk door de onderzoekers voorgestelde verdeling per 2017 door te voeren. Hiermee komt het aandeel van de nieuwe verdeelformule samen met de wijzigingen per 2016 uit op 66%. Voor Groningen leidt het nogmaals doorvoeren van 33% van de oorspronkelijk voorgestelde aanpassing tot een structureel nadeel van € 2,1 miljoen vanaf 2017. Met deze aanvullende stap van 33% rond het rijk de herverdeling van het subcluster VHROSV (en daarmee het gehele groot onderhoud aan het gemeentefonds) af.